Recentelijk kreeg ik het verzoek of ik ook eens een blog wil
schrijven over de narcist als collega of manager/leidinggevende. Er wordt veel
gesproken over narcistisch misbruik in relaties tussen partners, ouders en
kinderen, maar ook op de werkvloer komt dit nogal eens voor. En vaak, je raadt
het al, zonder dat anderen dit doorhebben.
De narcist als collega is iemand die -zoals ik ook in het
tijdschrift Marie Claire vertelde- behandeld moet worden als een klein kind. Ze
gaan voor hun eigenbelang en collega’s die in hun ogen concurrenten zijn, omdat
ze bijvoorbeeld creatiever, slimmer of charismatischer zijn, kan het leven
flink zuur gemaakt worden.
Je ziet het dan ook vaak gebeuren wanneer er een narcist in
een team bivakkeert, het team op termijn versnipperd. Hoe komt dit?
Narcisten hebben de neiging om deining te zoeken en
collega’s tegen elkaar op te zetten, om op deze manier zelf die
interessante opdracht, functie of klus te krijgen. Daarnaast hebben ze de neiging
overal de credits voor op te strijken en er met jouw ideeën vandoor te gaan.
Als je collega een narcist is, kun je dus maar beter zorgen
dat je vriendjes wordt of, nog beter, een baan elders gaat zoeken. Te gek voor
woorden zou je zeggen, en dat klopt ook, alleen een narcist ziet in alles een
wedstrijd en wil altijd macht en winnen. En tegen mensen die zo bedreven zijn
in deze manier van leven, daar kun jij als weldenkend mens echt niet tegenop.
De narcist als leidinggevende is weer van een ander kaliber.
Dit type werkgever kan je op handen dragen als je hem of haar duidelijk het
gevoel geeft dat hij/zij de macht heeft en de baas is, echter zodra je tegengas geeft
of de narcist ergens mee confronteert, heb je de poppen aan het dansen. En
aangezien de leidinggevende narcist geen tegenspraak duldt en er een hekel aan
heeft als hij/zij op de vingers wordt getikt door "zijn onderdanen" kan dit
uitmonden in woede-uitbarstingen, negeren en vervolgens treiterijen die
langdurig en subtiel voortgezet kunnen worden. Ook in dit geval geldt: Maak dat
je wegkomt. Jij zult uiteindelijk vroeg of laat je wonden moeten likken en het
veld moeten verlaten.
Toch zie je dat op de hogere posities in het zakenleven het
juist vaak narcisten zijn die deze functies bekleden. Hoe kan dit, terwijl er
eigenlijk zo slecht mee samen te werken valt?
Narcisten zijn charismatisch, geboren leiders, mensen met
een visie. Althans, zo doet men zich voor en daar geloven de meeste mensen in
eerste instantie ook in. Ze voelen zich daarnaast oppermachtig en superieur aan
de rest, dus vertonen ze daar ook bijpassend gedrag bij wat mensen al op bewust
en onbewust niveau intimideert en imponeert. De narcistische manager of leider kan tevens makkelijk beslissingen onder druk of moeilijke omstandigheden nemen, omdat deze weinig tot geen empatisch vermogen ervaart en hierdoor volledig rationeel kan opereren. Als je er echter doorheen prikt,
zie je dat er van de opgestane visionair vrij weinig overblijft als deze zijn/haar zin
niet krijgt, tegengesproken wordt of tegenslagen krijgt te verduren. Dan komt weer het kleine kind met het minderwaardigheidscomplex naar boven
wat staat te stampvoeten en in woede uitbarst om op die manier te laten
gebeuren wat hij of zij wil.
Wees dus met een narcist als collega, manager of leidinggevende
gewaarschuwd. Het is meestal een onveilige, instabiele werkomgeving en zolang je
niet gezien wordt als concurrent, tegenstander of tegensputtert en blijft meegolven op de
woeste golven van de narcist, is het vol te houden. De vraag is alleen hoe lang
je dit kunt en wilt volhouden. Respect en eigenwaarde voor je eigen ik staan te
allen tijde bovenaan en daar dient niemand misbruik van te maken. Wil je hier
over doorpraten of zit je in zo’n situatie en je hebt coaching nodig, laat het
me weten.
Charlotte van der Hoeven, Coaching-Training-
Charlotte-van-der-Hoeven, Coaching & Training is gespecialiseerd in coaching voor slachtoffers en training van hulpverleners w.b. narcistisch-misbruik en narcistische-mishandeling en narcisme, blog-narcistisch-misbruik, blog-narcisme, blog-narcistische-mishandeling, coach-narcistisch-misbruik, therapeut-narcistisch-misbruik, wat-is-narcisme
